Akreditif Nedir?

 

Akreditif ihracatta kullanılan ödeme şekillerinden birisi. Firmalarımızın birçoğu diğer teslim şekilleri ile ihracat yaptığı için bu ödeme şeklini duyunca biraz çekimser davranıyorlar. Birçok firma, akreditif ile satmaktansa risk alarak vade yapmayı tercih ediyor. Veya çok fazla bilgi sahibi olmayan firmalar, en güvenli ödeme yöntemi olduğunu düşünüyor.

 

Akreditifi tek yazıda anlatmak mümkün değil tabi ki. Bu yazı ile akreditifin ne olduğuna dair bir fikir vermeye çalışacağım. Bu ödeme şeklinin ne olduğunu bilmenin yanı sıra her bir akreditif kendi başına farklı koşullar içerdiği için akreditifi doğru şekilde okumak ve gerekli evrakları, şartlarına uygun hazırlamak gerekiyor.

 

Akreditif Nedir?

Öncelikle akreditifin ne olduğunu tanımlamakla başlayalım. Kelimenin İngilizce açılımı “letter of credit” olarak geçer. L/C kısaltması ile kullanılır.  “Letter of credit” kelime grubunu Türkçe’ye “kredi mektubu” olarak çevirmek mümkün. Zaten akreditif bir kredidir. İthalatçının, bankasından mal alımı için talep ettiği bir kredidir. Biz, ihracatçı açısından olaya bakacağımız için yazıda yorumlarımız, ihracatçı açısından olacaktır.

Bir diğer tabir ile akreditifli ödeme, alıcının (ithalatçının) satıcı (ihracatçı) yerine kendi bankasından kredilendirilmesidir. İşlemdeki bankalar, uygun vesaikin ibraz edilmesi karşılığında mal bedelini ödemeyi taahhüt ederler.

Bu ödeme şeklinde, ithalatçı ve ihracatçı dışında en az 2 banka bulunur. İthalatçının bankası, akreditifi açan bankadır. Amir banka olarak adlandırılır. İhracatçının bankası, akreditifi ihracatçıya bildiren/ihbar eden bankadır, ihbar bankası olarak adlandırılır. Bu 2 banka dışında akreditif türüne göre farklı bankalar da olabilir fakat her akreditif işleminde bu 2 bankanın (amir banka ve ihbar bankası) olması zorunludur.

 

Akreditifte İş Akışı

Akreditifin işleyişini daha iyi anlamak adına açılış sürecini de kısaca anlatmakta fayda var. Akreditifin ithalatçı tarafından açtırıldığını daha önce belirtmiştim. İthalatçı ve ihracatçı mal tanımı ve teslim şekillerinden anlaştıktan sonra; ithalatçı firma, akreditif açılışı için kendi bankasına başvurur. Bu aşamada, akreditif açılışı için bankaya, ihracatçıdan temin edeceği proforma faturayı ibraz eder.

 

İthalatçının, kendi bankasında uygun kredi limiti varsa ve akreditifte istenen şartlar uygun ise bir akreditif metni oluşturulur. İthalatçıya gönderilen bu metin, ihracatçı ile paylaşılır. İhracatçının kontrolü ve sonrasında onay vermesine istinaden, ithalatçı firma, taslak metni onayladığını kendi bankasına bildirir. Ve akreditif, taslak halden kesin hale dönüştürülür. Amir banka, akreditifin açıldığını ihbar bankasına bildirir. İhbar bankası da ihracatçıya akreditifi ihbar eder.

Buraya kadar olan kısım akreditifin açılışına ait süreçlerden oluşuyor. Akreditif açıldıktan sonra akreditifin uygulanmasına geçilir. İhracatçı firma belirtilen vadede yüklemeyi yapar. Yükleme sonrası, ihracatçı firma, istenen evrakları hazırlayarak kendi bankasına iletir. İhbar banka bu evrakları amir bankaya iletir. İncelenen evraklar, akreditif şartlarına tamamen uyuyor ise ödeme yapılır.

 

 

 

Akreditif Türleri

Akreditif, yukarıda anlatıldığı şekilde açılır. Açılış öncesi ihracatçı ne tür bir akreditif talep ettiğini ithalatçıya bildirmelidir. Akreditifin, birçok kritere bağlı olarak farklı şekilleri mevcuttur. Birçoğumuzun duyduğu akreditif türlerinin bazıları aşağıda belirtilmiştir:

Teyitli, geri dönülemez, vadeli, görüldüğünde ödemeli, poliçeli vs.

Her bir akreditif çeşidinde, ilave olarak dikkat edilmesi gereken şartlar olduğu için hepsini detaylı olarak bir yazıda anlatmak mümkün değil. İlerleyen haftalarda detaylı olarak yazmayı planlıyorum.

 

Akreditif Riskleri

Açılış sürecine dair iş akışını birkaç paragrafta anlatmış olsam da iş akışı bu kadar hızlı ve kolay olmuyor. Akreditifin açılış sürecinin yanı sıra evrakların hazırlanmasında da birçok detaya dikkat etmek gerekiyor. Akreditif şartlarına uygun olmayan bir evrak olması durumunda amir banka, rezerv olduğunu belirtir. Her bir rezerv başına bir miktar kesinti yapılır. Bu kesinti miktarları akreditifte belirtilir. Ayrıca rezerv bulunmasının, kesinti dışında ihracatçı açısından birçok riski de mevcuttur. Bu nedenle akreditifli ödeme şeklinde, hem açılış sürecinde hem de evrak hazırlama sürecinde çok dikkatli ve özenli çalışmak gerekmektedir. Akreditif konusunda çok bilgi sahibi olmayan firmaların bu konuda hizmet veren kurumlardan danışmanlık almalarını öneririm.

Sonuç

Her ödeme şeklinde olduğu gibi akreditifte de belirli riskler mevcut. Önemli olan bu riskleri ölçerek ve en aza indirerek akreditifi ödeme şekli olarak tercih etmektir. Firmalarımız bilmediği için akreditiften çekiniyor veya kendilerini her anlamda garantiye aldıklarını düşünüyorlar. Bu nedenle akreditifi öğrenmeleri, bilmedikleri konularda da destek almaları çok önemli. Bu konuda eğitimler (sınıf içi ve online) verdiğimi, dileyen firmalara danışmanlık hizmeti sunduğumu tekrar belirtmek isterim.

 

Güvenli ve bol ihracatlar diliyorum.

 

Ümit Osman YILMAZ

ihracateksperi.com