İhracat, son yıllarda hükümet tarafından da desteklenen ve birçok alanda teşvik verilen bir iş alanı. Danışmanlık yaptığım firmalara teşvikler konusunda bilgi veriyorum. Mevzuat sürekli değişiyor olsa da ihracata dair destekler hakkında da bir yazı yazmak istedim.
İhracatta destek dendiğinde ilk akla gelen fuar desteği oluyor. Evet, fuar desteği de bu mevzuat kapsamında fakat birçok farklı destek de var. Maalesef sektörde gördüğüm, fuar destekleri dışındaki desteklerden birçok firmanın bilgisi/haberi yok ve bu desteklerden yararlanmıyorlar. Elimden geldiğince firmalara bilgi vermeye çalışıyorum.
Destekler, Ekonomi Bakanlığı’nca veriliyor. Güncel rakamlar için sık sık bakanlığın websitesini ziyaret etmekte fayda var.
Ekonomi Bakanlığı’nın ihracat destekleri pazara giriş belgeleri ve pazar araştırması olarak ikiye ayrılıyor. Pazara giriş belgeleri kapsamındaki destek başlıkları şunlar:
- Belge / Sertifika / Test Analiz Raporları
- Tarım Analiz Raporları
- Küresel Tedarik Zinciri
Pazar araştırması konusu altındaki destekler şu şekilde belirlenmiş:
- Yurt Dışı Pazar Araştırması
- E-ticaret Sitelerine Üyelik
- Rapor Satın Alma
- Şirket Satın Alma – Danışmanlık
- Sektörel Ticaret Heyetleri
- Alım Heyetleri
Bu destekler daha çok biliniyor ve firmalar tarafından kullanılıyor. Her bir destek için ayrı ayrı sayfalar dolusu yazı yazılabilir fakat rakamlar değişeceği için hem gereksiz hem de bunları yazmak yerine anlatmak birçok konuda olduğu gibi daha verimli oluyor.
Bu yazıda kısaca pazar araştırması alanında en sık kullanılan destekler hakkında bilgi vereceğim.
e-ticaret Sitelerine Üyelik Destekleri
En çok bilinen desteklerden biridir. Özellikle son 2-3 yıldır destek kapsamında olan Alibaba, Kompass ve Turkish Exporter sitelerine ilgi son derece artmış durumda. Daha önce bu sitelere destek için tek tek başvuru yapılması gerekiyordu. 2017 yılında alınan karar ile ihracatçı birliklerinde toplanan talepler toplu olarak gönderiliyor ve %80 destek ile üye olunabiliyor. Bu destekten yararlanabilmek için ihracatçı birliğine kayıtlı olmanız gerekiyor.
Yurt Dışı Pazar Araştırması Destekleri
Yurt dışı pazar araştırması da kullanılmasını önerdiğim desteklerden biri. Şirket sahibi ve çalışanı (maksimum 2 kişi) için yurt dışına pazar araştırması amaçlı yapılan seyahatler bu kapsamda değerlendirilebilir. Bunun için seyahatten sonraki 3 ay içerisinde başvurunun yapılması gerekiyor. Seyahat masraflarının %70’i karşılanıyor, seyahat başına limit ise 5.000 USD. Yıllık 10 adet pazar araştırması için bu destekten yararlanmak mümkün.
Seyahatte kullanılan uçak biletleri (ekonomi sınıfı), araç kiralama giderleri, otel (Kişi başı 150 USD/gün) gibi giderler destek kapsamında. Pazar araştırması için yapılan gezinin en az 2, en fazla 10 gün (yol hariç) olması gerekiyor. Kalınan her gün için en az 1 şirket ile görüşme yapılması gerekiyor ve bunun belgelenmesi gerekiyor.
Rapor Satın Alma / Danışmanlık Destekleri
Rapor satın alma ve danışmanlık hizmetleri de destekler kapsamında değerlendirilmiş. Şirketler için rapor/danışmanlık bedelinin %60’ı destekleniyor. Şirket başına yıllık destek ise 200.000 USD’yi geçemiyor. Daha önce satın alınan raporlar için de destekten yararlanmak mümkün. Burada rapor tarihi ile başvuru tarihi arasındaki sürenin 2 yılı geçmemesi gerekiyor.
Devlet destekleri konusunda bir noktaya dikkat çekmekte fayda görüyorum. Devlet desteklerinden yararlanabilmek için kollektif, komandit, limited veya anonim şirket olmanız gerekiyor. Yani şahıs şirketlerine bu destekler verilmiyor. Bu konuyu resmi kurumlar ile yapılan görüşmelerde dile getiriyorum ama şu anda “kurumsallaşma” adına şahıs firmalarına bu destekleri vermediklerini belirtiyorlar. Belki ileride şahıs şirketleri de bu destek kapsamına alınır. O şirketlerin de limited/anonim şirketlerden farkı yok hatta daha fazla verdiklerini söylemek mümkün.
Desteklerin hepsini tek yazıda anlatmak tabi ki mümkün değil. Her firmaya bu devlet desteklerinden yararlanmalarını öneriyorum. Çok büyük hacimlere ulaşmış firmaların bile bu desteklerden yeteri kadar yararlanmadığını görüyorum. Sebebini sorduğumda da genelde destekler hakkında yeterli bilgi sahibi olmadıkları cevabını alıyorum. Firma yetkilileri bu konuda bilgili değillerse, dışarıdan destek almaları gerekiyor. Zaman değerli, her konuya kendimiz yetişemeyiz. Ayrıca layığıyla da bilme imkanımız olmayabilir. Atalarımız zamanında bu konuda da fikirlerini söylemişler:
Danışan dağı aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış.
Güzel günler diliyorum.
Ümit Osman YILMAZ
ihracateksperi.com