İhracatta Navlun Hesaplaması

İhracatta Navlun Nasıl Hesaplanır ?

 

Hatırlayacağınız üzere geçtiğimiz haftaki yazımda ihracatta nakliye için kullanılan terimleri açıklamaya çalışmıştım. Navlun da bu terimlerden biriydi. Müşterimize fiyat vermek için nakliye firmasından navlun alıyor ve maliyetimizin üzerine ekleyerek nihai fiyatı veriyoruz. Peki navlun nasıl hesaplanır? Navlunu neler etkiler? Neye göre değişir? Bu hafta bu konular üzerine yazdım.

Öncelikle navlunun kelime anlamına tekrar bakalım. Türk Dil Kurumu sözlüğünde şu şekilde açıklanmış:

 

navlun  isim Rumca
1. isim Bir yerden başka yere ulaştırmak için gemiye alınan eşyanın bütünü
2. Taşıyıcı tarafından, gemisinde taşınacak yük için istenen ücret

 

Navlun daha önce sadece deniz yolu taşımacılığında kullanılırken zamanla diğer taşıma şekillerinin de dış ticarette artması ile birlikte tüm taşıma ücretleri için kullanılır hale gelmiş. Artık karayolu taşımacılığı veya multi-modal taşımacılıkta da nakliye ücreti için navlun kelimesi kullanılıyor.

 

Navlun

Navlun kelimesi dendiğinde, yükleme yeri ile varış yeri arasındaki taşıma için ödenen ücret kastedilmektedir.

Uluslararası taşımacılık genellikle konteynerler ile yapılıyor. Yükün durumuna göre değişse de büyük oranda konteynerler kullanılıyor. Bazı ürünler için (kömür, buğday, vs.) nakliye, dökme olarak da yapılabiliyor. Ben bu yazıyı konteyner taşımacılığını dikkate alarak yazdım.

 

Navlunu Etkileyen Faktörler

İhracatçı için navlun, ürün maliyetini ve dolayısıyla satış fiyatını etkileyen önemli bir kalem. Öyle ki bazı ürünlerdeki navlun sebebiyle ihracat yapmak mümkün olmuyor. Navlun bazı ülkeler için fiyatı o kadar çok artırıyor ki fiyat tutturmak mümkün olmuyor. Bazı ürünler sadece yakın ülkelere ihraç edilebiliyor.

Navlunu etkileyen faktörleri bilirsek yüksek navlunun sebeplerini daha rahat anlayabiliriz.

 

 

• Hacim ve ağırlık

  Navlunu etkileyen en önemli kalemlerdendir hacim ve ağırlık. Yurt dışındaki firmaya fiyat vermek için nakliyeci firmalardan navlun teklifi talep ettiğinizde sizden (eğer 1 konteyneri doldurmuyorsanız) hacim ve ağırlık bilgilerini isterler. Verdiğiniz hacim ve ağırlığa göre bir navlun teklifi hazırlarlar. Yurt içi taşımacılıkta olduğu gibi navlun hesaplamasında yüksek olan değer dikkate alınır.

  Bunu örnekle açıklamakta fayda var:

  Cezayir’e 5 paletlik makarna göndereceğimizi düşünelim. Palet ölçüleri 80×120 cm, yükseklik 150 cm olsun. Bir paletin yüklü ağırlığı 800 kg. Paletler tek sıra olarak yükleniyor, yani ürüne hasar vermemek için 2 palet üst üste konmuyor. Navlun hesaplamamızı buna göre yapacağız.

  Paletlerin toplam ağırlığı 4.000 kg yapıyor.

1 paletin hacmi, 0,8×1,2×1,5 metre = 1.44 m3 yapıyor. Fakat paletin üzerine başka bir palet yüklenemediği için nakliye firması; yükseklik hesaplamasında paletin yüksekliğini değil konteynerin yüksekliğini dikkate alır. Yani bir palet için gereken hacmi 0,8×1,2×2,4 metre = 2.30 m3 olarak hesaplar. 5 palet için toplam hacim 11.5 m3 yapar.

Yükün hacimsel ağırlığı hesaplanır
Denizyolu taşımacılığında hacimsel ağırlığı hesaplamak için toplam hacim 1.000 kg/m³ katsayısı ile çarpılır. 11.50 m3 olarak hesaplamıştık toplam hacmi. Bu rakamı, katsayı ile çarptığımızda 11.520 kg sonucuna ulaşıyoruz.

Paletlerin toplam ağırlığı 4.000 kg olmasına rağmen hacimsel ağırlığı 11.520 kg çıktığı için navlun hesaplamasında 11.520 kg dikkate alınır.

 

 

 

• Hatların işleyişi

  Yoğun olarak çalışan bir nakliye güzergahında navlun daha düşük olacaktır. Yani ağırlıklı olarak ihracat için çalışan bir güzergahta, konteyner tekrar ihraç ülkesinde gerekli olacağı için, dönüşte konteynerin boş gelmemesi adına daha uygun navlunlar bulunabilir. Türkiye’nin Almanya’ya sadece ihracat yaptığını düşünelim. Almanya’dan hiç ürün ithal etmiyoruz örneğimizde. Almanya’ya ihracat dolayısıyla giden konteyner boşaldığında, yeni yapılacak ihracatlar için tekrar Türkiye’de kullanılacak. Bu nedenle konteynerin Almanya’dan Türkiye’ye boş olarak gelmemesi için Almanya-Türkiye arasında daha uygun navlunlar bulmak mümkün olabilir.

• Konteyner özelliği

  Ürün için seçilen konteynerin özelliği navlunu etkilemektedir. En basitinden örnek vermek gerekirse 40’ konteyner için talep edilen navlun 20’ konteyner için talep edilenden daha yüksektir. Veya soğutmalı (reefer, frigorifik) konteyner navlunu çok daha yüksektir. Konteyner çeşitleri için bir yazı yazacağımı geçen hafta da belirtmiştim. Bir sonraki yazı muhtemelen konteyner çeşitleri üzerine olacak.

• Transit süre
  

  Transit süre ile kastedilen, yükleme noktası ile boşaltma noktası arasında geçen süredir. Yani malın sevk edildiği toplam süredir. Bu süre ne kadar uzun olursa navlun da o kadar artacaktır.

 

Navlunu etkileyen faktörleri açıklamaya çalıştım. Nakliyecinizden navlun teklifi talep ettiğinizde maalesef tek kalem ücret görmezsiniz 🙂 Lokal masraflar, konşimento masrafları, mühür masrafları, tartım masrafları gibi kalemler genelde ayrı belirtilir. Nakliye maliyetinizi hesaplarken bunları da dikkatli bir şekilde hesaplamanızı tavsiye ediyorum.

 

Sorularınız için bana yorum kısmından veya bilgi@ihracateksperi.com üzerinden ulaşabilirsiniz.

 

Saygı ve sevgilerimle,

 

Ümit Osman YILMAZ

ihracatEksperi.com