İller Bazında Dış Ticaret Açığı

 

Dış Ticaret Açığı 

 

Her ülke ihracatın yanı sıra ithalat da yapıyor. Bir ülkenin her ürünü yeterli düzeyde üretmesi mümkün değil. İhracat ile ithalat arasındaki fark da ülkenin dış ticaret açığı verip vermediğini belirliyor. Eğer ihracat değeri, ithalat değerinden yüksek ise o ülke dış ticaret fazlası veriyor. İthalat değeri ihracat değerinden daha yüksek ise dış ticaret açığı veriyor.

Ülkemiz de dış ticaret açığı veren ülkelerden biri. Bunun en büyük sebebi, enerji için yurt dışına bağımlı olmamız. Ayrıca ihracat için gerekli birçok ürünü de ithal ediyoruz. Sektörler bazında buna birçok örnek verilebilir.

 

Ülke Bazında Dış Ticaret Açığı

 

Türkiye olarak dış ticaret açığı veriyoruz. Aşağıdaki tabloda yıllar itibari ile dış ticaret açığı değerleri mevcut. Daha önceki yıllarda tutar daha yüksek iken 2015’ten itibaren dış ticaret açığını azaltmayı başarmışız.

 

Türkiye Dış Ticaret Açığı
bin USD
2012	84.083.404
2013	99.858.613
2014	84.566.959
2015	63.356.133
2016	55.995.687

 

Güncel rakamlara bakıldığında da dış ticaret açığı vermeye devam ettiğimiz görülüyor. Temmuz ayında 12,6 milyar dolar ihracata karşılık 21,4 milyar dolar ithalat yapmışız. Sadece Temmuz ayında 8,8 milyar dolar dış ticaret açığı vermişiz. Bir önceki Temmuz ayı ile karşılaştırıldığında %82 artış anlamına geliyor.

 

 

Dış ticaret açığı ile birlikte incelenen bir diğer oran da ihracatın ithalatı karşılama oranıdır. İhracat değerini ithalat değerine bölerek hesaplanır. Yüksek olması tercih edilir. Temmuz ayında bu oranda da düşüş görülüyor. Bir önceki yılın Temmuz ayında bu oran %67 iken 2017 Temmuz ayında %58,8 olarak gerçekleşmiş durumda.

 

Ülke olarak dış ticaret açığı veriyoruz. Yıllar itibariyle görünen durum bu. Açık vermeye devam ettiğimiz de görülüyor. Peki iller bazında durum ne? Hangi iller dış ticaret açığı veriyor? Dış ticaret fazlası veren iller var mı?

 

İller Bazında Dış Ticaret Açığı

Temmuz ayında yazdığım yazıların birinde iller bazında ihracata kısaca değinmiştim. O yazıdaki rakamlar yılın ilk 5 ayını kapsamakta idi. Bayburt’un ihracat yapmadığını belirmiştim. Şu anda da değişiklik yok maalesef. Bayburt ilimiz Temmuz sonu itibariyle hâlâ ihracat yapmamış.

 

Yazının çok uzamaması ve tabloların daha rahat okunabilmesi adına sadece 15 ilimizin dış ticaret değerlerini inceledim. 2016 ve 2017 Ocak-Temmuz arasında en fazla ihracat yapan ilk 15 ilin değerlerini aldım.

 

2016 Dış Ticaret Değerleri

bin USD	2016	İhracat	İthalat	Dış Ticaret Dengesi
1	İstanbul	76.071.914	116.097.055	-40.025.142
2	Bursa	9.765.910	8.710.001	1.055.909
3	İzmir	8.330.122	8.811.052	-480.930
4	Kocaeli	6.527.579	8.063.742	-1.536.162
5	Ankara	6.463.475	10.837.711	-4.374.236
6	Gaziantep	6.418.991	4.816.682	1.602.309
7	Sakarya	2.553.889	2.113.319	440.570
8	Denizli	2.403.335	1.666.338	736.997
9	Manisa	1.874.348	2.702.136	-827.789
10	Hatay	1.744.917	2.570.899	-825.981
11	Adana	1.607.018	1.803.482	-196.464
12	Kayseri	1.527.163	1.459.759	67.404
13	Mersin	1.493.352	1.180.640	312.713
14	Trabzon	1.341.863	85.902	1.255.962
15	Konya	1.314.877	1.008.981	305.897

 

2016 yılında en fazla ihracatı 76 milyar dolar ile İstanbul gerçekleştirmiş. 142 milyar dolarlık toplam ihracat değerimiz düşünüldüğünde 76 milyar doların İstanbul’dan gerçekleştiğini görüyoruz.

İthalatta da en büyük pay İstanbul’un olmaya devam ediyor. 2016’da 198 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmişiz. Bunun 116 milyar doları İstanbul tarafından gerçekleştirilmiş. Bunun sonucu olarak da İstanbul 40 milyar dolar dış ticaret açığı vermiş.

İstanbul’a en yakın ihracat değeri 9,7 milyar dolar ile Bursa’nın. Bursa, 1 milyar dolar dış ticaret fazlası vermiş 2016 yılında.

İstanbul’dan sonra en fazla dış ticaret açığı veren ilin Ankara olduğu görülüyor. 2016’da Ankara 4,3 milyar dolar dış ticaret açığı vermiş durumda.

En fazla ihracat yapan iller arasında Gaziantep 1,6 milyar dolar, Trabzon 1,2 milyar dolar dış ticaret fazlası vermişler. Bu dış ticaret fazlasının her ilimize yayılmasını diliyorum 🙂

 

 

2017 Dış Ticaret Değerleri 

bin USD	2017 Ocak-Temmuz	İhracat	İthalat	Dış Ticaret Dengesi
1	İstanbul	74.505.352	47.224.680	-27.280.672
2	Bursa	5.141.743	6.129.220	987.477
3	İzmir	5.505.256	5.046.136	-459.120
4	Kocaeli	6.102.768	4.813.923	-1.288.845
5	Ankara	6.624.982	3.735.129	-2.889.853
6	Gaziantep	3.029.298	3.703.955	674.657
7	Sakarya	1.787.088	3.152.631	1.365.543
8	Denizli	1.061.687	1.490.267	428.580
9	Hatay	2.186.399	1.402.500	-783.899
10	Manisa	1.722.744	1.080.229	-642.515
11	Adana	1.216.577	974.293	-242.284
12	Kayseri	1.022.353	909.776	-112.577
13	Konya	615.990	874.667	258.677
14	Mersin	786.262	831.841	45.579
15	Antalya	718.476	694.069	-24.407

 

 

2017 Temmuz ayında da İstanbul en büyük ithalatçı ve ihracatçı ilimiz. Aynı zamanda en büyük dış ticaret açığını veren ilimiz olmaya devam ediyor.

2016 yılında en büyük 15 ihracatçı ilimizden 8 adedi dış ticaret fazlası verirken 2017 Temmuz ayında bu sayı 6’ya gerilemiş. Mevsimsellik olabileceği için yıl sonunda bu rakamlara tekrar bakmakta fayda var.

 

 

Sonuç

 

2017 yıl sonu ihracat hedefi 155 milyar dolar. Temmuz ayı itibariyle 129 milyar dolar ithalat yapılmış durumda. Aylara göre oranladığımızda yıl sonunda 220 milyar dolar civarında ithalat yapacak gibi duruyor. Tabi buna kış aylarının gelmesi ile artacak doğalgaz ithalatını, fiyat artışlarını katmadım. Ay bazında basit bir oranlama yaparak bu rakama ulaştım. İhracat hedefimiz olan 155 milyar doları gerçekleştirmemiz durumunda 65 milyar dolar civarında dış ticaret açığı söz konusu olacak yıl sonunda. 2016 yılında 56 milyar dolar dış ticaret açığı verdiğimiz düşünüldüğünde 9 milyar dolarlık bir artış söz konusu olabilir.

Hesaplamalarımızın isabetli olup olmadığını yıl sonunda beraber tekrar değerlendiririz.

 

Farklı iller için dış ticaret rakamlarını ve dengesini merak ediyorsanız yorum kısmından bana ulaşabilirsiniz.

 

Üst üste dış ticaret fazlası verdiğimizi görebileceğimiz yıllar diliyorum.

 

Ümit Osman YILMAZ

ihracateksperi.com

 

 

Kaynakça

Türkiye İstatistik Kurumu