“Nasıl ihracat yaparız?” İşimi öğrenen birçok firmadan ve şahıstan duyduğum bir soru. Herkes ihracat yapmak istiyor fakat nereden başlayacağını ve hangi adımları atacağını bilemiyor. Bu yazıda anlatacağım adımları hali hazırda ihracat yapan firmalar zamanında gerçekleştirdiler. Fakat ihracata başlamak isteyen firmalar ve hatta şahıslardan bu konu hakkında çok sayıda soru gelmeye başladı. Bu yazı ile hepsine toplu olarak cevap vermiş olayım.
1.Şirket Kurmak
“Nasıl ihracat yaparım?” sorusu ile karşılaştığımda ben de “Şirketiniz var mı?” diye soruyorum. Zira ihracat yapabilmek için ortada bir şirket olması gerekiyor. Şahıs olarak ihracat yapma imkanınız yok. Yani “Ben ihracata şahıs olarak başlayayım, işler iyi giderse şirket kurar, vergi öderim” demek mümkün değil. Şirketiniz olmadan ihracat yapma imkanı yok. Ya kendiniz şirket kuracaksınız ya da başka bir şirket üzerinden gerçekleştireceksiniz. Şirketin limited şirket, anonim şirket veya şahıs şirketi olması fark etmiyor.
Şahıs şirketi olarak ilerlemeyi tercih ederseniz oda kaydı yaptırmanızı da mutlaka öneririm. Üretim yapıyorsanız zaten sektörünüze dair bir odaya kayıt yaptıracaksınız. Sadece ticaret yapacaksanız ilinizdeki ticaret odasına kayıt yaptırınız. Oda kaydı olmayan firmalar için gümrük işlemlerinde sorun çıkabiliyor. Basiretli bir gümrük müşaviri ile çalışıyorsanız size zaten bu konuda bilgi verecektir.
2.İhracatçı Birliğine Kayıt
İhracatçı sıfatını kazanmak için sıradaki aşama ise en yakın ihracatçı birliğine kayıt olmaktır. Türkiye’de 13 adet ihracatçı birliği mevcut. Denizli’de de bulunan birliklere kayıt olmak için şirket evraklarınızı (vergi levhası, imza sirküleri, oda kaydı) birliğe götürmeniz ve kayıt harcını yatırmanız gerekiyor. İşlemler aynı gün tamamlanıyor.
3.Müşteri Bulunması
Müşteri bulmak, ihracatçı firmaların en fazla sorun yaşadığı alanlardandır. Birçok firma bu konuda sorun yaşadığı için ihracat yapmaktan vazgeçmekte veya aracı firmalara yönelmektedir. Aracı firmalar ile ihracat yapılması durumunda ise firma, direkt olarak ihracat yapmıyor, dolaylı olarak ihracat yapıyor. Bu nedenle ihracata dair devlet teşviklerinden yararlanma imkanı da olmuyor. İhracata niyetli ve istekli firmalar, başta ihracat ekibi kurmak istemezler ve kendileri ihracat yapmakta ısrarlı iseler danışmanlık firmaları ile bu aşamayı daha rahat geçebilirler.
4.Teklif Verilmesi
Potansiyel müşteri bulunduktan sonra görüşmeler başlar. Yurt dışındaki firmaya, tanıtım yazısı gönderilir, telefon ile detay bilgi verilir. Firma ürünler ile ilgilendi ise sıra teklif vermeye gelir. Teklif vermek için proforma fatura kullanılması her iki taraf için daha sağlıklı olacaktır. Bazı firmalar e-posta mesajı içerisinde teklif veriyorlar, hem detaylar belirtilmiyor hem de daha sonrası için bir kayıt oluşmuyor. Bu nedenle proforma fatura hazırlayarak teklif verilmesini öneriyorum. Hem karşı tarafa profesyonel olduğunuzu gösterir hem de kendiniz için kayıt oluşturmuş olursunuz. İlerleyen zamanlarda hem daha önce verdiğiniz fiyatları görebilir hem de müşteri listesi oluşturmuş olursunuz.
Son olarak teklif verirken teslim şekillerine uygun teklif verdiğinize emin olun.
5.Satış Sözleşmesi
Görüşülen firma ile mutabık kalınması durumunda sıradaki aşama satış sözleşmesinin hazırlanmasıdır. “Nasıl ihracat yapılır?” sorusu kadar önemli bir soru da “Nasıl sözleşme hazırlanır?” olmalı.
Bazı firmalar sözleşme hazırlamayı tercih etmiyor. Gönderdikleri proforma faturaya, alıcı firmanın kaşe+imza yaparak geri göndermelerini yeterli buluyor. Bunun yerine sözleşme hazırlanmasını öneriyorum. Bir kez hazırlayacağınız/hazırlatacağınız bir sözleşmeyi ürün, fiyat, teslim bilgisi, ödeme şekli detaylarını değiştirerek yıllarca kullanabilirsiniz.
Bazı alıcı firmalar ise satış sözleşmesini kendileri gönderiyor. Bazı firmalar bunu detaylı olarak sayfalarca gönderirken bazıları ise 1 sayfalık satın alma emri (purchase order) şeklinde gönderiyor. Sözleşme gelmesi durumunda tüm maddeleri kontrol ediniz. Bu konuda hukuki danışmanlık almayı da tercih edebilirsiniz.
6.Nakliye ve Gümrük Organizasyonu
Yükleme yerine göre nakliye ve gümrük organizasyonu yapılır. Nakliyeyi ayarlamak için farklı firmalardan teklif alabilirsiniz. Bazı firmalar sadece kara yolu çalışırken bazıları tüm taşıma şekilleri için size teklif sunabilirler. Teslim ülkesine göre zaman/maliyet hesabına göre kara yolu veya deniz yolunu tercih edebilirsiniz.
Gümrüklemenin yapılacağı ilde anlaşacağınız bir gümrükleme firması ile gümrükleme işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için o gümrükleme firmasına bir defaya mahsus vekalet vermeniz gerekir. Sizin için gümrük beyannamesini açar, gerekiyorsa ATR, menşei şahadatnamesi gibi belgeleri hazırlar.
7.Yükleme Vesaik Hazırlanması
Müşterinin talebine göre tüm belgeleri hazırlayıp temin ettikten sonra işlemler tamamlanır. Gerekli evrakı, ödeme şekline göre müşterinizin bankasına veya doğrudan müşteriye gönderirsiniz. Akreditifli işlemlerde rezerv yememek için tüm belgeleri çok dikkatli şekilde kontrol etmenizi öneririm. Tabi bunun için öncelikle akreditif metnini detaylı şekilde incelemek ve neleri yapabilirsiniz/yapamazsınız baştan hesaplamak gerekiyor. Yükleme vesaikinin gönderilmesi ile ihracat işlemi tamamlanmış olur.
Nasıl ihracat yapılır sorusuna tek bir yazıda tüm detayları ile cevap vermek mümkün değil. Yazıda ana adımlar hakkında bilgi vermeye çalıştım. İhraç edilecek ürüne göre, ülkeye göre, ödeme şekline göre farklı adımlar ilave olabilir. Ana adımlar ise yazıda belirtilenler olacaktır.
Yeni müşteriler bulmanızı, mevcut müşterilere de bol yüklemeler yapmanızı dilerim.
Ümit Osman YILMAZ
ihracateksperi.com
güzel bir yazı olmuş şahıs firması olarak ilk ihracatımızdan önce faydalanmış olduk teşekkürler
Yararlı olduğuna sevindim. Başarılar dilerim.