Nitelikli İhracat

İhracatta Nitelik mi Nicelik mi?

 

İhracatta nitelik mi nicelik mi? Muhtemelen firma sahiplerinin çoğu nicelik diyecektir 🙂

Yazıya başlamadan önce nicelik ve nitelik kavramlarının açıklamasına bakalım:

 

Nicelik

TDK, nicelik terimi için aşağıdaki açıklamayı yapıyor.

nicelik -ği isim
1. isim Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen veya azalıp çoğalabilen durumu, kemiyet, miktar, kantite “Bu artış nicelik bakımından olduğu kadar nitelikte de görüldü.” – M. And
2. Bir şeyin eşit parçalara bölünebilen ve ölçülebilir olan yanları
3. Genellikle sayılabilen, toplamı doğrudan sayı olarak belirtilebilen genel özellik

Nicelik için miktar, adet, birim bazında ölçü diyebiliriz. “Ne kadar” sorusuna alınan cevap olarak özetlenebilir.

İhracat için nicelik dediğimizde, yapılan ihracat miktarı düşünülür. Bu miktar, adet bazında, ton bazında, kutu bazında olabilir veya döviz bazında ölçülebilir.

 

Nitelik

nitelik -ği isim
1. isim Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özellik, vasıf, keyfiyet “Niteliğini kestiremediği müzmin iştahsızlıktan, sürekli kırıklıklardan yorgun düşmüş.” – A. İlhan
2. Bir şeyin iyi veya kötü olma özelliği, kalite
3. felsefe Bireyi, nesne veya yaşantının bir yönünü ötekilerden ayırt etmeye yarayan ve ölçülebilen özellik, keyfiyet

Nitelik, bir şeyi diğerlerinden ayıran özellik olarak tanımlanıyor. Bu özellik nicelik gibi ölçülemez ve diğer varlıklara karşı nasıl olduğunu gösterir. Yani bir ürünün kalitesi, rengi gibi özellikleri nitelik olarak değerlendirilebilir.

 

Nitelikli İhracat

Bunu farklı şekillerde yorumlamak mümkün. İhracatta nitelik dendiğinde, ürünü istediğimiz şartlarda satmayı düşünebiliriz. Yani müşteri, mal mukabili istiyorken biz peşin olarak satabiliyorsak nitelikli ihracat yaptığımızı söyleyebiliriz.

Bunun dışında daha sık kullanılan anlamı şu şekilde: Katma değerli olarak satmak. Yani bir ürünü, rakip firmalar 3 USD’ye satarken biz 3,2 USD’ye satabiliyorsak nitelikli ihracat yapabildiğimizi söylemek mümkün. Ben de bu yazıda nitelikli ihracat dediğimde bunu kastedeceğim. Yani siz bir ürüne daha yüksek katma değer kazandırabiliyor ve daha yüksek fiyata satabiliyorsanız nitelikli ihracattan bahsetmek mümkün.

Nitelik/Nicelik Zamanlaması

İhracat hedeflendiğinde ve ilk ihracat yapıldığında firmalarımızın ilk amacı bu ihracatı artırmak olur. Bu tabi ki doğru bir adım. Belirli bir hacme ve pazar payına gelene kadar ihracattaki ilk amaç miktarı yani niceliği artırmak olmalıdır. Buna kesinlikle karşı değilim fakat bir süre sonra eğer nitelikli ihracata geçilmezse ihracatı artırmak çok mümkün olmuyor. İhracatı artırmak adına fiyat, teslim şekli, kalite gibi kavramlarda tavizler veriliyor. Bunu birçok sektörde yaşadık ve maalesef hâlâ yaşıyoruz.

Örnek olarak Denizli’deki tekstil sektörünü verebiliriz. Havlu/bornoz üreten bir firma iseniz ve ihracat yapıyorsanız nicelikten niteliğe geçiş yapamazsanız, bir süre sonra fiyat rekabetine girmeniz kaçınılmazdır. Fiyat rekabetinin de sonu yoktur. Bankacılıkta kullanılan bir söz vardır: “Fiyatla gelen fiyatla gider”. Eğer havlu sattığınız firma, en ucuz ürünü almak peşinde ise uzun soluklu bir ilişki kurmak çok zor olacaktır ve üretici firma bakımından yorucudur. Bugün en ucuz olduğunuz için sizden alım yapan firma, sonraki günlerde başka firmadan en ucuz fiyatı aldığında sizi bırakmamak için bir sebep aramayacaktır. Siz nicelik kısmında kalırsanız müşteriyi kaçırmamak adına fiyat kırmak durumunda kalırsınız. Belirli bir dereceye kadar fiyat rekabetini sürdürebilirsiniz fakat bir süre sonra fiyat tutturmakta zorlanır ve müşterinizi başka bir firmaya kaptırırsınız.

Nitelik ama nasıl?

Havluda nitelik nasıl olabilir? Havlu için diğer firmaların yapmadığı ürünleri yaparak nitelikli ihracat yapılabilir. Bunun için kullandığınız ipliği değiştirebilir veya farklı bir tasarım ve desen ile piyasada rekabet edebilirsiniz. Herkes pamuktan havlu üretirken siz bambudan havlu üreten ilk firma olursanız katma değer üretmiş olursunuz.

Nitelikli ihracat için mutlaka üretici firma olmak durumunda değilsiniz. Tacir-ihracatçı bir firma olarak da nitelikli ihracat yapabilirsiniz. Havlu için bir koleksiyon tasarlayarak üretim yaptırabilir ve kendinizi farklı bir şekilde konumlandırabilirsiniz.

Tekstil dışında farklı sektörlerde de bu örnek verilebilir. Örneğin kuru kayısı sektöründe birçok firma 5 kg ve üzeri ambalajlarda ihracat yapmayı tercih eder. Yurt dışındaki firmalar ise kendi paketleme tesislerinde bu ürünleri kendi küçük ambalajlarında, kendi markaları ile paketleyerek satışa sunarlar.

Satış yapacağınız firmanın paketleme tesisi olmayabilir. Siz eğer 5 kg ambalaj yerine 1 kg veya 250 gr ambalajlarda ürün temin edebiliyorsanız ve bunun maliyeti, müşterinizin maliyetinden daha uygun ise müşteriniz için katma değer üretmiş olursunuz. Sadece bu yüzden bile tedarikçi değiştiren firmalar biliyorum.

 

Sonuç

Önerim; aynı ürünü daha ucuza satmak yerine ürünün müşteriniz için değerini artırarak nitelikli ihracata yönelmeniz. Bu fikrimi hem danışmanlık yaptığım firmalara hem de eğitimlerde katılımcı arkadaşlara her yeri geldiğinde anlatıyorum. Kısa vadede hepimize zor gelse de uzun vadede firma için son derece yararlı bir strateji. İhracatın sürekliliği ve markalaşma açısından da son derece önemli bir bakış açısı.

 

Herkese nitelikli ihracatlar diliyorum 🙂

 

 

Ümit Osman YILMAZ

ihracateksperi.com